5 Senyales na Mahina ang Puso Mo - Tips by Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:26.1
kumabot ng 40s, 50s, 60s years.
00:30.0
Pag ganyan na edad, pansin nyo,
00:31.9
konting ikot lang.
00:33.9
Konting ikot lang, konting hingal.
00:36.1
Mas hingal na tayo.
00:38.2
So, pwede itong hingal natin dahil nagkakaedad lang.
00:41.4
Mas humihina ang mga muscles.
00:44.2
Kasi yung organo sa katawan, humihina din.
00:46.7
Puso, kidney, utak.
00:49.0
Lahat humihina slowly.
00:51.2
Kaya possible, ganun lang po ang dahilan.
00:53.9
Pero pwede rin na humihina.
00:56.1
Humihina din yung puso.
00:57.2
At meron, nagkakaroon din ng heart failure.
01:00.4
So, bakit nagkakaroon ng heart failure?
01:03.2
Anong mga dahilan?
01:04.9
Ang common na dahilan ay nagbabara yung artery
01:08.0
or yung ugat sa puso.
01:10.1
So, yung artery, yung kulay pula,
01:13.9
makukulang ang daloy ng dugo dito sa muscle.
01:17.1
Muscle to ng puso.
01:18.5
So, pag nagkulang yung dugo,
01:21.3
sasakit ang dibdik.
01:22.2
Masakit, mabigat, hinihingal.
01:25.1
Tapos, pag nagbara yung artery na yan,
01:28.1
mamamatay itong isang muscle.
01:30.6
Pag namatay ito, heart attack yun.
01:32.7
Ang tawag, ma-hospital.
01:35.1
Pag nakasurvive, may peklat na ito.
01:37.8
Hindi na siya bubomba ng maganda.
01:39.9
Diba, maganda bomba nito.
01:41.6
Pag normal, ang lakas yan.
01:43.0
Diba, na-imagine nyo, may nakita kayong picture
01:45.0
na nagpa-pump yan.
01:46.7
Eh, kung nanigas na ito,
01:49.0
so, kulang na ang pump.
01:51.1
So, yung dami ng daloy ng dugo sa buong katawan,
01:54.6
sa kidneys, sa buong katawan,
01:56.6
hihina, magkukulang.
02:00.1
heart failure yun.
02:02.6
Bakit magbabara itong mga artery?
02:04.6
Sigarilyo, nakakabara.
02:06.6
Cholesterol, matataba, nakakabara.
02:09.6
Stress, diabetes, high blood, yan.
02:13.6
Yan ang mga sakit, nagbabara.
02:14.6
Pag yan ang dahilan.
02:16.6
So, isang cause yan ng heart failure.
02:18.6
Kaya, iwas tayo sigarilyo.
02:20.6
Second cause, eh yung valvula may sira.
02:25.6
Mitral valve, tricuspid valve,
02:27.6
merong mga sakit na rheumatic heart disease.
02:29.6
Bata pa, yung mga bata, nagka tonsils.
02:33.1
Tapos yung tonsils, may bakteriya, pumunta dito.
02:36.6
Sinira ng bakteriya itong valvula.
02:39.6
At pag nasira, hindi na magkoclose, maigi yan.
02:42.1
Mahirapan yung puso, lalaki siya.
02:44.1
Pag lumaki ang puso,
02:45.6
dahil sasirang valvula, heart failure din yun.
02:48.6
Yan ang dalawang cause.
02:50.6
Pwede ring heart failure dahil sa virus?
02:54.6
Salbahe itong mga virus, eh.
02:56.6
Minsan, yung virus, puso ang tinatamaan. May ganun.
02:59.6
So, pag yung virus, puso ang tinamaan,
03:02.6
meron ding heart failure.
03:04.6
Merong mga myocarditis, viral myocarditis, may ganun din po.
03:08.6
Meron din dahil sa sobrang alak.
03:11.6
Alcoholic heart disease.
03:13.6
Sobrang alak, humina rin yung puso.
03:15.6
Hindi lang yung utak, pati puso.
03:17.6
So, maraming cause.
03:20.6
Kung ang magulang nyo,
03:22.6
50 years old pa lang,
03:23.6
na heart attack na,
03:25.6
sabihin, may lahi kayo na mataas ang kolesterol,
03:31.6
Sobrang high blood.
03:32.6
High blood din. Sobrang high blood.
03:34.6
Kakapal muna yung puso.
03:36.6
Pag kumapal yung puso,
03:39.6
Okay? So, maraming dahilan.
03:41.6
So, baka na-imagine nyo na rin po,
03:43.6
paano iiwasan to, di ba?
03:45.6
Kung ano yung cause,
03:46.6
high blood, diabetes, sigarilyo,
03:48.6
yun din ang tatanggalin natin for prevention.
03:51.6
Ano itong limang warning signs?
03:52.6
Okay? Limang warning signs.
03:54.6
Ang kodigo is FACES.
04:01.6
Mas pagod ka ngayon.
04:03.6
Okay? So, hindi normal na pagod.
04:06.6
Akyat. Dalawang palapag. Hingal.
04:09.6
Mas hingal ngayon. Di ba?
04:10.6
Umikot ako dito. Mas hingal.
04:13.6
Dati, kaya natin. Kahit mainit.
04:15.6
Di ba? Kahit nagtatrabaho. Malakas.
04:17.6
Bakit mas pagod ngayon?
04:18.6
So, isipin natin.
04:21.6
naging nagkakaedad,
04:23.6
may possibility na masumina yung puso.
04:26.6
Activity limitation.
04:29.6
Dating ginagawa mo,
04:34.6
O sa mag-asawa, di ba?
04:37.6
Nagsisipi ang mag-asawa.
04:38.6
Ngayon, di na kaya.
04:41.6
So, isang possibility din na may mahina ang puso.
04:46.6
Itong C. Congestion.
04:48.6
Pulmonary congestion.
04:50.6
May tubig sa baga.
04:52.6
Yan ang ibig sabihin eh.
04:53.6
Congested. Puno ng tubig yung baga.
04:55.6
Ano po to? Medyo late na to.
04:57.6
Late sign at seryosong sign na ng heart failure.
05:01.6
Pag may tubig sa baga, dadali na talaga sa hospital doon.
05:05.6
Kasi, kailangan tanggalin to eh.
05:07.6
Baka bumagsak yung oxygen.
05:09.6
Tsaka, pag may pulmonary congestion,
05:12.6
ito higaan, di na sila makakahigaan ng flat.
05:16.6
pag flat, nalulunod sila.
05:17.6
Pag hiniga mo, nalulunod.
05:18.6
Galit ng galit yung baga.
05:19.6
Galit ng galit yung mga ugat dito.
05:22.6
Bilang internist cardiologist, alam na alam ko to eh.
05:25.6
So, kailangan higaan nila.
05:26.6
Naka 45 degrees o nakaupo sila.
05:32.6
Pag may manasang paa, sinasabi ko nga sa inyo,
05:35.6
pwedeng walang kaso lang.
05:38.6
Pwedeng lagi kayo nakatayo.
05:41.6
Kaya nang mamanas.
05:42.6
Sa mga sales clerk, lagi nakatayo.
05:50.6
meron ding pagmamanas na dahil sa
05:58.6
O mahina ang puso.
05:59.6
So, isa tong possibility pag may manas.
06:02.6
S. Ito yung last warning sign is shortness of breath.
06:06.6
Shortness of breath.
06:09.6
Bakit hirap huminga?
06:10.6
Kasi napuno na nga ng tubig yung baga.
06:13.6
Eh, yun ang dahilan.
06:14.6
So, anong test ang maganda?
06:17.6
Ang laboratory test,
06:18.6
na hindi ganun nakakatulong yung ECG.
06:21.6
Electrocardiogram.
06:22.6
Hindi mo makikita kung may heart failure dun.
06:25.6
Sa ECG, baka makita mo.
06:27.6
Makita mo lang doon kung may heart attack.
06:29.6
Kung lumalaki konti yung puso.
06:31.6
Pero, hindi siya ganun ka nakakatulong.
06:35.6
Ito, next laboratory test.
06:36.6
Chest x-ray, mas maganda.
06:39.6
Sa x-ray kasi makikita mo kung lumalaki yung puso.
06:43.6
At kung may tubig sa baga.
06:45.6
Kitang-kita sa x-ray.
06:47.6
So, malaking tulong yung x-ray.
06:52.6
Baka 80-90% sure ka na na may heart failure.
06:55.6
Ang pinakamagandang test para malaman na may heart failure ay
07:00.6
2D echo cardiogram.
07:04.6
May murang 2,000 pesos.
07:06.6
May mahal sa mga hospital.
07:10.6
Pero itong 2D echo, ultrasound siya ng puso.
07:14.6
Hindi po delikado.
07:15.6
Naglalagay ng probe.
07:16.6
Makikita sa ultrasound.
07:18.6
Makikita yung puso.
07:21.6
Gusto natin makita.
07:22.6
Maraming numbers ibibigay sa 2D echo.
07:24.6
Bilang cardiologist, ito lagi yung naaral ko.
07:27.6
Kami nga nagbabasa ng 2D echo.
07:29.6
Susukatin yung size ng left ventricle.
07:31.6
Ito, left ventricle.
07:33.6
Dapat 5 cm lang siya.
07:38.6
Pag umabot ka, let's say, ng 6 cm,
07:41.6
ah, heart failure na yun. Malaki.
07:43.6
Baka high blood o baka mahina na.
07:45.6
Bukod sa left ventricular size na dapat 5 cm lang,
07:51.6
pangalawang numero na pinakamahalaga yung ejection fraction.
07:55.6
Yung sa EF, ejection fraction, ang normal is, sabihin, pag buga, ilang percent lumalabas?
08:02.6
Ang normal is 55% to 70%.
08:06.6
55. Maka 55, okay na.
08:10.6
Pero pag mas mababa sa 55, let's say 30% lang, sabihin,
08:16.6
Pag buga niya, 30% lang ang lakas.
08:19.6
O moderate heart failure na yun.
08:22.6
May nakikita ko, 20% lang ang buga.
08:25.6
Pag 20%, sirang-sira na itong muscle. Ayaw na.
08:29.6
Pero mo pag buga, 20% na lang ang naitatapo niya.
08:33.6
So, ah, mahina na siya. Parang 20% na lang yung lakas niya sa katawan.
08:38.6
So, yung 2D echo, medyo mahal. Pero siya makakasabi, ah, na,
08:43.6
sigurado kung may heart failure o wala.
08:46.6
Pag normal ang 2D echo, di maganda. Walang problema.
08:49.6
Ano ang prevention?
08:51.6
Para hindi tayo umabot sa heart failure. Kung walang heart failure, tulad na sinabi ko,
08:55.6
sigarilyo, tigil, alak.
08:57.6
Stress, sobrang stress, sobrang galit.
09:00.6
High blood, gagamutin para hindi lumaki ang puso.
09:05.6
Diabetes, nakakasira din ang puso.
09:07.6
Alat, huwag masyado maalat kumain.
09:09.6
Healthy lifestyle, di ba?
09:11.6
Tapos, papano kung may heart failure ka na?
09:14.6
Let's say may heart failure na.
09:16.6
Kailangan po magpa-check sa cardiologist.
09:19.6
Okay, tulad ko, cardiologist.
09:21.6
Ah, wala pong ibang choice, eh. Kailangan talaga ang cardiologist.
09:24.6
Medyo mahirap kasi gamutin ng heart failure, tinitimpla ang gamot.
09:28.6
Pero basically, yung gamutan is, number one, babawasan yung pag-inom ng tubig.
09:34.6
So, baliktad to sa healthy na tao.
09:38.6
Sa healthy, sa...
09:40.6
Lahat ng pinapayo ko, uminom ng maraming tubig.
09:43.6
Sampung baso, labing dalawang baso, di ba?
09:46.6
Para gumanda yung kidneys sa normal na tao.
09:49.6
Pero pag heart failure ka na, mahina na tibok ng puso, mahina na yung pag-pump.
09:54.6
Baliktad na ang tip.
09:56.6
Mga tatlo o apat na baso na lang pinapainom ko.
09:59.6
So, gusto ko mas tuyo siya, mas uhaw siya.
10:02.6
Kasi hindi na kaya ng puso yung maraming tubig.
10:06.6
Kung maraming tubig, mapupuno ng tubig yung baga.
10:09.6
Mapupuno na tubig yung paa.
10:12.6
Kaya mas konting tubig siya, mas nakakaya niya.
10:16.6
Okay? So, baliktad ng tips na ito.
10:18.6
Pero, pag heart failure ka na, sigurado by 2D echo.
10:22.6
Pag hindi pa heart failure, di normal na pag-inom.
10:25.6
Kaya nga po, cardiologist.
10:26.6
Sinabi ko, walang...
10:27.6
Dito walang shortcut.
10:28.6
Kailangan magpa-check up kayo sa cardiologist.
10:30.6
Talaga, pag heart failure.
10:32.6
Bukod sa pag-limit ng tubig, bibigyan kayo ng pampaihi.
10:35.6
Mga furosemide, Lasix.
10:38.6
Mga Doktor magtitimplan ito.
10:40.6
So, konti ang tubig. May pampaihi pa.
10:43.6
Tapos, pinapakain ko rin ng saging.
10:45.6
Isang-dalawang saging para may potassium.
10:48.6
At, bibigyan kayo ng gamot na ACE inhibitor or ARB.
10:53.6
ARB or ACE inhibitor.
10:55.6
Pag ininom ito ng mga 1 month, 2 months, 3 months.
11:00.6
Lumalakas yung puso.
11:04.6
Baka, mapa 40% niya, 45%.
11:07.6
So, ito lang dalawa basically ang pinakagamot.
11:10.6
At, mayroon pa maraming paibang gamot bibigyan ang cardiologist niyo.
11:13.6
Pero, siya na po magtuturo sa inyo.
11:15.6
So, sana po nakatulong itong video ko.
11:17.6
At least, general knowledge sa pag-iwas sa heart failure.
11:22.6
Add ko na rin pala po.
11:24.6
Kung may lahi kayo ng sakit sa puso.
11:26.6
Mayroon, magulang niyo, 50 years old pa lang.
11:29.6
Yung si tatay na heart attack at age 50s.
11:32.6
Mas mag-iingat kayo.
11:33.6
Kung may lahi kayo ng diabetes, heart disease.
11:36.6
High cholesterol.
11:38.6
Mas mag-iingat tayo.
11:39.6
Mas magpapacheck tayo.
11:40.6
Kasi nga, namamana rin po itong sakit.
