Baon Ng MALAKI Sa Credit Card, Dumiskarte, Lumipad Sa Pagyaman! Paano Niya Ginawa? TO BE REVEALED!
00:12.9
Sa palengke kasi.
00:13.7
Anything goes eh.
00:14.5
Anything goes sa palengke.
00:15.5
Sa palengke talaga hindi ka paugutom,
00:17.0
basta masipag ka.
00:17.9
Basta madiscarte ka.
00:18.9
Kahit ano pwede mo ibenta.
00:20.0
Maraming salamat sa mga bully ko.
00:22.8
Kasi kung hindi ako nabully dati,
00:25.1
baka hindi ko kaya yung mga basher.
00:28.1
yung varsity na yun.
00:29.1
Ano, pag ganyan ako kataba,
00:30.4
papakamatay na lang ako.
00:32.9
Hindi ka pinahintulutan ng Diyos
00:34.6
na dumaan sa pagsubok
00:35.7
para paglaruan ka ng tadhana.
00:37.6
Ito ay ginagamit ng Diyos
00:39.1
para ikaw ay palakasin.
00:41.1
Ang mga taong nasaktan
00:42.6
ay nanakit ng kapwa.
00:44.2
Hurting people hurt other people.
00:47.1
ang credit card ay hindi libreng pera.
00:48.7
Mukha siyang ganun.
00:49.7
Mukha siyang ganun,
00:50.5
lalo kapag bata ka.
00:51.6
Mukha siyang libreng pera.
00:52.8
Pero hindi talaga.
00:54.7
ng kaya mong gawin
00:55.9
para tapusin yung utang mo sa credit card.
00:59.1
tool for success din yan.
01:01.3
Tool for financial success din yan.
01:02.8
If used properly.
01:04.3
If used properly,
01:05.6
pwede natin gamitin yung mga
01:09.2
ng buhay ng libre sa atin.
01:11.2
Para buuhin yung pangarap na.
01:12.8
Hindi dahil mas dumaki yung sahod mo,
01:15.1
eh mas lalaki na yung ipon mo.
01:16.6
Ako, experience ko.
01:18.1
Totoo yun, yung sinabi mo eh.
01:20.2
Diba, mga kaiponaryo.
01:21.7
Yung malitang kita,
01:22.5
na pagkakasya minsan may sobra pa.
01:24.7
Nung lumaki ng kita,
01:29.1
Okay, mga kaiponaryos.
01:31.5
kung gusto nyo talagang
01:32.6
guminhawa ang iyong buhay,
01:34.6
humanap ka ng pangit
01:35.4
at ibigil mong tunay.
01:37.9
Hindi, joke lang po.
01:39.5
Gusto mo talagang guminhawa
01:42.1
at maging malusog
01:43.2
at talagang mabusog
01:45.5
Ako, kailangan panuorin nyo
01:46.5
itong episode na ito
01:47.3
dahil sa episode na ito,
01:48.9
may makakasama tayong Lodi
01:50.3
na talagang nagbibigay sa atin
01:53.9
Hindi lang sa tiyan
01:56.9
Let us welcome to our show
01:59.8
ang ninong ng bayan,
02:03.3
Thank you, thank you.
02:05.6
Thanks for having me here.
02:07.8
Napakaganda dito,
02:09.3
At sikit sa lahat,
02:11.0
tulad ng bahay namin.
02:12.2
Uy, grabe naman, ha?
02:13.3
Actually, hindi pala
02:13.8
yung bahay mabaho,
02:16.2
speaking of mabaho,
02:17.8
talagang nanggaling din tayo
02:19.2
sa mga ikanga, eh.
02:20.4
Hindi ka nais-nais na lugar
02:23.0
Pero gusto namin malaman,
02:24.8
especially sa mga kaiponaryo.
02:26.3
I'm sure marami na rin siguro
02:27.5
mga kaiponaryo na
02:28.6
follower din ni Ninong Rai.
02:30.0
Para makita nga natin
02:30.9
kung sino mga kaiponaryo
02:33.4
sa comment section.
02:36.5
na ka-follower rin
02:38.1
Okay, Ninong Rai,
02:39.0
paano ba nagsimula
02:43.2
Ninong Rai bilang content creator
02:46.5
nitong pandemic lang talaga.
02:48.4
Sa kalagitnaan ng pandemic.
02:50.4
Tulad lang lahat ng tao,
02:51.9
talaga hindi yanig
02:53.7
Noong panahon na yun,
02:54.6
ako ay nagtitinda
02:58.4
family business namin.
03:01.1
Titinda kami ng manok.
03:03.0
So, pag pumunta kayo
03:03.7
sa Hulong Duhat Market
03:06.0
kahit ipagtanong nyo
03:06.8
ngayon si Mang Estib,
03:07.9
alam na alam yun.
03:09.3
Kasi namatay si Papa
03:12.0
Bago mamatay si Papa,
03:17.6
bilang head chef.
03:18.9
Walang may nangyari dito.
03:20.0
Ayoko na, ayoko na talaga.
03:21.3
Tapos, one month later,
03:22.6
December ako nag-resign.
03:25.7
So, parang bang sinakto.
03:27.4
So, kailangan na mag-handle
03:35.7
hindi ko ma-imagine
03:37.4
nakadamit na gano'n.
03:39.8
Labas yung dibdib.
03:43.3
Taga-sukli lang ako.
03:49.2
Ay, eto, maniwala ka.
03:51.0
Nagsusumbong yung isang
03:54.8
sa mga iba nagtitinda.
03:56.4
Nakakainis daw ako.
03:57.7
Kasi yung mga mamimili daw,
03:59.1
pupunta sa palengke,
04:00.6
pag uwi manok ang dala.
04:04.6
Ano ginagamit mo?
04:08.5
Hindi, ano lang talaga.
04:10.0
Like, maano ko eh.
04:12.8
Medyo madal-dal ako.
04:20.9
Siyempre, matanggal na doon.
04:22.0
So, ako, bagong mukha.
04:22.9
Tapos, pwesto ni Steve dati to.
04:24.6
Anak po ako ni Steve.
04:25.7
Ay, ang gwapo-gwapo mo naman.
04:29.5
So, ang ginagawa ko noon,
04:31.7
Manok, alam nilang
04:32.4
nandyan ang manok.
04:35.2
Manok, baboy, isda
04:37.0
Pero, ang hindi nila alam
04:38.1
kung anong lulutuin nila
04:40.2
Andyan na yung mga
04:41.4
Ang pangkaraniwan eh.
04:42.3
Kunyari, naadaan lang.
04:43.6
Kunyari, medyo mabagal ka.
04:44.7
Dadaan sa pwesto namin.
04:45.6
Anak, mapapabili kita
04:47.2
Mabagal ka, dumadaan.
04:48.7
Parang sarap magsilampalukan ngayon.
04:50.0
Ngayon, ang gaganda
04:55.0
na parang masarap
04:56.1
mag-gisantis ngayon.
04:59.6
hindi naman ako nanunulut
05:02.4
katabi namin isdani.
05:05.2
Pero kapag tumingin sa isda,
05:07.5
tapos tumingin ka sa amin,
05:10.9
So, feeling ko naman
05:11.4
kahit di ako nagtataga ng manok,
05:12.9
maganda rin naman yung naambag.
05:14.0
Hindi lang naman ako
05:14.5
basta nagsukulita.
05:17.0
magbalik tanaw tayo.
05:18.8
Nung nagbebenta ka ng manok.
05:23.0
Ano naman yung buhay
05:26.9
Nung mga panahon na yun,
05:30.2
may regalo yan mula
05:34.3
ang binigay sa kanya,
05:35.5
isang maliit na lupa.
05:39.0
As in, hindi siya malaki.
05:40.1
Maliit lang talaga.
05:40.7
Tapos hati pa sila
05:42.1
kasi bigay ng lola yun.
05:43.4
So, yung parang regalo
05:45.9
kung di ako nagkakamali,
05:46.9
para makapagsimula sila
05:50.1
nang nagtitinda ng manok.
05:52.2
ay doon sa side ng lola ko,
05:53.9
ang tinitinda dyan.
05:56.1
kinukwento pa nila dati,
05:57.5
ewan ko kung paano nangyari.
05:58.6
Tutulog pa daw sila
05:59.2
sa lalim na lamesa sa palengke.
06:01.7
So, humble beginnings talaga.
06:03.8
Hanggang dumating yung point
06:04.6
na nanghiram ata si Papa
06:05.9
ng 700 pesos ata.
06:08.2
Kung di ako nagkakamali,
06:09.2
ma-correct me if I'm wrong.
06:10.6
Para makapagkatay ng manok
06:12.6
at magtinda sa palengke.
06:15.4
nagkatay sila ng manok,
06:16.4
ano ba naman ang kailangan mo
06:17.4
kapag nagkatay ka ng manok?
06:18.6
May kaldero lang naman yun
06:20.0
na may kumukulong tubig,
06:23.2
Parang umano na lang kay Papa
06:24.9
na sige magtinda tayo ng manok
06:26.0
pero naghinda pa sila lang
06:27.5
May pusit-pusit pa.
06:29.0
Sa palengke kasi.
06:30.6
Anything goes sa palengke.
06:31.7
Sa palengke talaga
06:32.3
hindi ka paugutom
06:33.1
basta masipag ka.
06:34.0
Basta madiskarte ka.
06:35.1
Kahit ano pwede mo ibeta.
06:36.7
yung mga bulok nga na saging
06:37.7
na hihingin mo na lang
06:38.6
doon sa sagingan sa loob,
06:39.8
pag nilabas mo yan,
06:40.6
mabibenta mo pa yan.
06:41.9
Lahat mabibenta mo sa palengke.
06:43.4
Kasi kailangan natin maunawaan,
06:45.5
pag ang tao pumupunta sa palengke,
06:47.6
ready ang bumili.
06:49.7
Hindi naman mamamasyan lang yan.
06:51.9
Pag pupunta ng palengke,
06:53.3
Sa bolo kong mamamasyan.
06:54.3
Tama yun, tama yun.
06:56.6
titry nga nila yung manok
06:59.6
na isoli niya yung 700
07:02.0
nang hindi niya nagagastos.
07:03.6
Kasi ganto kasi sistema dyan.
07:05.7
hindi mo pa naman agad babayaran yan.
07:11.5
Pwede ko kung magkano man yun.
07:13.5
Tapos nagtuloy-tuloy na.
07:14.8
Nagtuloy-tuloy na.
07:16.8
saksakan ng yaman or what.
07:18.8
Maganda buhay namin.
07:19.6
Napag-aral kami sa magandang eskwalahan.
07:22.1
Ang taba-taba ko.
07:23.7
lagi may pagkain sa bahay.
07:28.1
hindi pumapayagin
07:28.7
ang walang pagkain sa lamesa
07:29.9
kasi naranasan nila
07:30.9
na walang pagkain.
07:33.0
kahit mapanis yung pagkain sa lamesa,
07:35.2
basta may pagkain sa lamesa.
07:36.6
Ilan kayo yung magkakapatid?
07:39.6
kahit mas malaki sa akin.
07:43.3
May Chinese blood ba kayo?
07:46.1
Ba't kayo singkit?
07:47.4
Ang kwento sa akin,
07:49.2
sa mother side ng galing to,
07:51.1
na yung great-great-grand-lola ko daw,
07:55.0
nagkaroon ng asawang
07:56.0
hapon ng World War II.
07:58.4
Kwento lang naman yun.
08:00.0
walang paraan para ma-
08:02.3
hindi ako pwede kumuha ng mga ano, no?
08:04.2
Yung testing kits,
08:05.2
yung malaman mo yung
08:08.1
Gawin nga natin yun, pre,
08:09.2
para malamang kung gaano ka totoo.
08:11.2
sobrang taba ko lang,
08:12.4
nabanat lang yung ano.
08:13.5
Hindi ko alam, ha?
08:15.4
So, in other words,
08:17.5
laking palengke na rin.
08:19.6
Ilan taong ka pinasok sa palengke?
08:21.4
Naalala mo pa ba?
08:22.9
ang pwesto kasi namin
08:24.1
or yung palengke namin itself,
08:25.5
mga three minutes walk lang mula sa bahay.
08:27.5
Mga gano'ng three-
08:28.0
alam mo, malapit lang talaga, pre.
08:29.7
Di ba? May shortcut.
08:30.3
Lahat likod ng palengke,
08:31.9
halos yung bahay po namin.
08:34.1
hindi man kami tumataho sa palengke
08:35.6
kasi masingit sa palengke.
08:39.3
Pagka nagutom kami,
08:40.5
pupunta kami sa palengke.
08:41.5
Ganon siya kalapit.
08:43.2
mula nung naglalakad na ako,
08:45.5
nakakapunta na ako sa palengke.
08:47.6
Lahat kami, lahat kami.
08:48.6
Naglalaro kayo sa palengke?
08:50.7
Maputik sa palengke.
08:51.9
Ang laro namin sa harap,
08:54.7
So, in other words,
08:56.0
medyo nakaka-LL na rin kayo
08:57.5
nung lumalaki ka?
08:58.7
Yes, I'd have to say na
09:00.1
nakaluwag-luwag na rin talaga.
09:03.1
Kasi makikita mo yan sa ano eh.
09:07.3
makikita mo yan sa mga kakasama mo.
09:09.7
And aware naman ako doon
09:11.1
sa fact na yun na
09:12.7
medyo mas sinwerte kami
09:17.6
Masipag kasi parents ko talaga.
09:19.0
So, ano isang money lesson
09:20.1
na itinuro sa'yo ng mga magulang mo
09:21.9
na hanggang ngayon di mo makalimutan?
09:24.3
Laging sabi sa akin ni Papa To.
09:25.8
Ang pera nasa palengke.
09:27.0
Sinabi niya talaga sa akin dyan.
09:28.0
And mas nag-make sense
09:29.2
ng sakin yan ngayon.
09:30.5
Nung sinabi mo kanina na
09:32.2
lahat ng tao pumunta sa palengke
09:33.4
nandun para gumastos.
09:35.5
Geared sila na maglabas ng pera
09:37.1
kasi yun yung point
09:38.2
kung bakit ka pupunta sa palengke.
09:40.8
Parang sinasabi sa akin ni Papa No.
09:43.0
Magtinda rin kayo
09:44.0
kasi nakapag-provide naman ako
09:45.3
ng magandang buhay sa inyo.
09:47.0
Bakit hindi nyo sundan
09:48.0
itong bagay na ito?
09:50.0
Walang talo dito.
09:50.9
Parang ganon yung sinasabi ni Papa.
09:54.1
Kayo, ano yung perception mo?
09:55.9
Wala. Wala akong problema
09:56.9
dun sa bagay na yun.
09:57.9
Sadyang mas nananigla
09:58.8
yung kagustuhan kong magluto.
10:00.1
At kasalanan niya rin naman yun.
10:01.2
Siya naman yung dahilan
10:01.8
kung ba't ako na hiling magluto talaga.
10:04.6
Hindi. Siya talaga yung nagluluto
10:07.1
Sa pakarandiwang bahay,
10:08.3
nanay yung nagluluto.
10:10.6
Siya yung original Ninong Ray.
10:11.8
Siya yung original.
10:12.9
Ano siya? Lolo Ray siya.
10:15.9
Piesta pag magluto yun.
10:17.3
Kasi bukod sa amin,
10:19.1
meron din kaming mga ano.
10:20.3
Tauhan ng manukan.
10:21.2
Eh siyempre marami yung mga yun.
10:22.5
So marami talagang magluto.
10:24.1
Tsaka di sa pag-ano.
10:25.8
Masarap magluto tatay ko talaga.
10:27.9
Lalaitin niya nga lang yung luto mo.
10:29.4
Pero yun ay dahil
10:30.1
masarap siya magluto.
10:31.6
Nung tanungin naman kita,
10:32.8
siyempre nung nag-elementary ka,
10:34.2
nung nag-aaral ka,
10:35.5
was there any time na,
10:37.6
parang na hindi mo makalimutan
10:39.5
na napagsabihang ka
10:43.8
Buong buhay ko naman.
10:45.2
Lagi ko sinasabi,
10:46.7
Bulid ako kasi mataba ako.
10:50.0
Hindi ka talaga pumayat?
10:50.9
Hindi, hindi talaga.
10:51.6
Pero eto lintik na to.
10:52.6
Yung tala kita mo yan.
10:54.9
binuli ko daw siya.
10:55.9
Hindi kita binuli, pre.
10:57.3
Hindi kita binuli.
10:58.2
Mali pag-iisip yan.
11:00.7
eto yung weird dyan eh.
11:02.1
Kapag tinatanong ko yung mga kaklasiko,
11:04.3
sila Andrew, sila Paulo,
11:08.1
hindi yun yung nangyayari sa utak ko.
11:11.9
Ano sinasabi sa'yo?
11:12.7
Pero kasi ganto yan eh,
11:13.8
ang pang-bubuli nung
11:14.7
may hierarchy yan eh.
11:18.5
Yung mga varsity,
11:26.8
bubulihin naman tong nandito.
11:29.7
gantihan lang yan.
11:30.4
Gantihan lang yan.
11:33.6
na-intimidate sila sa'yo kasi,
11:35.0
hindi sa pag-ano ah,
11:35.9
halos ganito na height ko nung grade 6 eh.
11:38.1
Di na ako halos lumaki.
11:39.5
Malaking bata ako.
11:41.0
Tapos nagpatuli ako,
11:41.7
di na ako lumaki.
11:44.9
ganito na ako kalaki halos.
11:46.9
spike spike yung mga buho ko nun.
11:53.3
So, siguro natatakot sila sa'kin,
11:55.2
pero hindi ko sila binubuli.
11:56.1
Pero binubuli talaga ako.
12:03.3
Pero totoo naman kasi.
12:04.2
Totoo naman kasi.
12:05.2
Totoo naman kasi.
12:05.9
Ano naging impact sa'yo?
12:07.3
Actually, eto sinasabi ko.
12:08.6
Eto, sinasabi ko ito sa mga interview ko nung dati.
12:12.2
Maraming salamat sa mga buli ko.
12:15.5
kung hindi ako nabuli dati,
12:17.4
baka hindi ko kaya yung mga basher.
12:20.9
kung sanay ka nang may laging nasasabi yung tao
12:23.3
tungkol sa itsura't ginagawa mo,
12:25.2
parehas na lang yan eh.
12:26.1
Kahit sino pa magsabi niyan eh.
12:27.3
Ang totoo siya yung mga buli ko nung elementary,
12:30.9
Harap-harapan din ang sasabihin sa'yo.
12:35.9
wala pang profile picture minsan,
12:37.2
troll account pa.
12:39.4
walang-wala sa akin ito.
12:41.4
Sa totoo lang ah,
12:43.1
halos lahat ng tao
12:44.2
kayang mag-succeed sa social media.
12:46.2
Nagkakatalo na lang ito
12:47.0
kung hanggang saan mo kayang tanggapin
12:48.8
yung mga sinasabi ng mga tao
12:49.9
hindi ka namang kilala.
12:51.5
Guys, ito lang ah.
12:52.6
Para sa mga tao nakikinig at nanonood ngayon,
12:54.7
kung kayo ay nabuli,
12:56.7
Nung kayo ay bata pa,
12:58.9
kahit na sa opisina,
12:60.0
type bully sa comment section.
13:04.1
ginamit mo itong pagka-bully mo,
13:06.4
as an inspiration.
13:07.8
Totoo ba yan ba yung ginawa mo?
13:10.0
Noon na nahihirapan ako.
13:12.9
lahat tayo nag-Facebook
13:13.9
bago tayo maging content creator.
13:15.4
And walang pagkocomment
13:16.3
ng hindi maganda sa'yo
13:17.0
kasi lahat yan friends mo.
13:19.2
Pero kapag nag-content creator ka na,
13:21.4
mga hindi ka nakilala
13:22.2
kung ano na sinasabi niyan.
13:23.5
Ano yung pinakamatindi na sinabi sa'yo
13:27.9
pero nakakatawa din.
13:30.7
Pinoast ko pa ito eh.
13:31.9
Sabi niya sa akin,
13:32.7
ano yung sabi sa akin?
13:34.3
Huwag kang makapunta-punta dito
13:37.4
Hanggang diyan ka lang
13:38.2
sa boundary lang ito,
13:39.9
kasi hindi ka niyan magluto
13:41.3
ng Bicol Express.
13:43.1
Ang dahil lang doon,
13:45.0
Ano mo yung nakakatawa doon?
13:48.0
na hindi nagmamatch yung threat niya
13:50.2
doon sa apparent ni ginawa ko
13:53.1
yung emotional stability niya.
13:57.7
Ano kaya may dadaanan eh?
13:58.9
Ito hindi match eh.
14:00.3
Hindi talaga match.
14:01.4
So, nakakatawa siya
14:02.4
para hindi naman ako natako talaga noon.
14:04.8
kasi sobrang tawa ko
14:05.7
pinoast ko pa ata yung
14:06.9
meron kasing isang moment.
14:08.9
Naiipon kasi yan eh.
14:09.9
Pag nagpapasabasa ka ng comment
14:11.2
na hindi maganda,
14:13.3
Parang unti-unti,
14:14.4
parang pagkamot yan sa ano?
14:16.4
Pagkamot yan sa kagat ng lamok.
14:20.4
Masarap yan sa una.
14:22.5
hap din ang hap niya.
14:28.9
May nag-PM sa akin.
14:31.4
Generic na pambabasa.
14:32.3
Pero siguro punong-puno ako
14:33.3
noong araw na yan.
14:35.7
Hindi ko pinatulan.
14:36.7
Hindi ko pinatulan.
14:38.7
Nagtatype na ako sa isip ko eh.
14:40.5
Nagtatype na ako eh.
14:41.4
Oo, nagtatype na ako sa isip ko.
14:43.6
may sinabi sa akin yung kaklase ko
14:45.2
na yun ang hindi ko talaga makalimutan.
14:50.7
Nagbibihis yung mga lalaki sa classroom.
14:56.4
yung varsity na yun.
14:57.6
Pag ganyan ako kataba,
14:58.6
papakamatay na lang ako.
15:00.2
Sinabi niya sa akin yun.
15:02.3
And hindi ko talaga
15:03.7
nakalimutan yung bagay na yun.
15:07.3
grabe, ganito na pala ako kataba.
15:11.0
sa bahay na lang ako kakain.
15:12.6
Hindi na ako gagasto sa school.
15:15.6
magkakaroon pa ako ng pera.
15:16.8
Hindi ko rin nagawa
15:17.2
kasi magkakita ko ng pagkain.
15:18.1
Binibili ko pa rin eh.
15:20.1
ang tinutukoy ko,
15:21.2
malaki epekto sa akin nun.
15:23.1
Nung sinabi niya na yun.
15:24.8
yung sinabi niya na yun
15:27.2
magaling ang Diyos eh.
15:29.4
Pinakita niya sa akin na
15:30.5
may benefit pala yung bagay.
15:33.7
Ngayong paglaki ko
15:34.5
at iba na yung bagay
15:36.1
Paano mo nagamit?
15:38.0
May mas lalala pa
15:38.9
basta sinabi sa akin.
15:41.9
sinabi niya sa akin yun
15:42.8
ng harap-harapan.
15:44.0
sinasabi lang ng account
15:45.6
So, walang kwenta to.
15:46.8
Kung eto kinaya ko,
15:47.7
wala yung mga yan.
15:49.2
kung ikaw may pinagdadaanan ka
15:52.0
hindi ka pinahintulutan ng Diyos
15:53.6
na dumaan sa pagsubok
15:54.7
para paglaroan ka ng tandaanan.
15:56.5
Ito ay ginagamit ng Diyos
15:58.0
para ikaw ay palakasin.
16:00.0
Kaya ang importante,
16:01.2
kung ikaw ay may pinagdadaanan yan,
16:02.7
lakasan mo yung loob mo,
16:04.7
at ang pinakamagandang siguro,
16:06.4
sabihin na natin,
16:08.3
is patunayan natin,
16:10.1
na kaya natin malagpasan.
16:13.5
I can see right now
16:14.8
yung mga bumubuli sa'yo dati,
16:17.7
Hanggang ngayon siguro
16:18.3
hindi pa rin maniniwala,
16:21.7
Kung meron akong napatunayan
16:25.3
yung mga buli mo dati,
16:27.3
sa ginawa nila sa'yo.
16:29.0
na nasaktan ka nila.
16:30.1
Kasi yung mga buli ko dati,
16:31.2
nagme-message sa akin ngayon
16:32.2
na parang wala silang ginawa dati.
16:35.0
makapalamukha nila,
16:39.1
na ganun yung naging epekto
16:40.5
nung mga sinabi nila sa tao.
16:41.7
At malamang yung mismo sinabi nila,
16:43.3
hindi nila maalala yun.
16:44.7
Bakit magkakaroon ng space
16:45.8
sa isip nila yun?
16:46.6
Eh, hindi naman relevant
16:47.4
sa kanila yung bagay na yun.
16:48.8
Sinabi lang nila yun
16:51.5
o baka sila mismo may problema
16:54.4
maraming dahilan kung bakit
16:55.3
minang mga bata eh.
16:59.3
kung ikaw nabuli no,
17:00.4
tapos nandiyan pa sa paligid mo
17:02.2
yung mga bumuli sa'yo,
17:03.3
malamang sa malamang
17:05.2
yung pinakamasakit
17:05.9
na ginawa nila sa'yo.
17:08.4
ito yung naunawaan ko.
17:09.5
Kung may mga taong
17:11.0
ng mga masasakit,
17:12.1
tatandaan nyo ito.
17:13.0
Ang mga taong nasaktan
17:14.5
ay nanakit ng kapwa.
17:16.7
hurt other people.
17:19.9
ako sa buong tanan ko
17:21.3
sa paggagawa ng mga content,
17:24.3
niminsan hindi ako
17:25.3
gumawa ng content
17:26.4
na laban sa isang creator.
17:27.7
Hindi ko nature yun.
17:33.5
hindi rin kita nakakitaan
17:36.0
Wala naman akong kalaban.
17:38.9
Wala akong kalaban.
17:39.7
Lahat ng nasa food scene,
17:42.0
tropa ko lahat yan.
17:43.4
mapunta naman tayo
17:44.4
sa larangan naman
17:48.5
magkano ang sweldo
17:50.8
P500 pesos a day.
17:53.3
Ang panahon na yun,
17:57.1
o P500 pesos a day.
18:00.9
Yung minimum wage
18:01.9
nung panahon na yun
18:03.3
ay below minimum wage
18:04.6
sa pagiging head chef.
18:08.4
Napagkakasya mo yun?
18:12.3
di nakakasya yun.
18:14.1
bigyan kita ng maganda.
18:16.3
Paano ko na pagkakasya to?
18:18.5
P500 pesos a day,
18:20.5
Magaling ka sa math, sir.
18:23.2
Six times six, tama?
18:27.1
Yun ang sahod ko.
18:30.3
Ilabas na natin yung Alac at Yosi
18:31.7
kasi pwede kong kalimutan yun.
18:33.4
Ang panahon na yun.
18:34.2
Pero ang totoo niyan,
18:40.9
di man ako araw-araw umiinom nun.
18:42.3
Pero ilagay mo na rin
18:42.9
on average P100 a day.
18:45.2
Mauiwind ang utak mo dito.
18:48.1
Hindi, bata pala,
18:49.2
may diabetes na ako.
18:51.3
may maintenance ka na nun?
18:53.5
ay P7,000 pesos a month.
18:55.1
Paano magkakasya?
18:57.0
Wala naman akong gasto sa pagkain,
18:59.5
kasi nakikita na pa ako
19:02.5
may utang akong malaki
19:04.6
na ang minimum payment ko
19:07.8
P16,000 to P18,000.
19:09.1
ilagay natin sa P16,000 na lang.
19:10.8
Eh, walang matitira talaga
19:13.4
Saan ko kinukuha yun?
19:14.8
Hindi ko rin alam.
19:16.4
Anong ginagawa mo,
19:18.7
Yung Yossi at Ala kasi,
19:20.5
nauutang ko yan sa resto
19:21.6
kasi binibenta rin natin yan dun.
19:23.4
nauutang ko siya.
19:28.9
Pag pumasok yung pera ko,
19:30.8
diretso agad sa credit card yan.
19:33.7
yung pang gas ng motor ko,
19:36.8
saan ko nga pa kinukuha?
19:37.8
Hindi ko na alam eh.
19:40.2
negative-negative akong malala.
19:43.5
hindi ka makakawala sa ganun.
19:45.2
Hindi ka makakaasenso sa ganun.
19:47.6
Kung hindi dahil sa inyo ngayon,
19:49.5
kung walang ninong rai,
19:50.7
hindi ako nakaahon dun
19:54.2
nung kumikita na ako sa social media,
19:59.3
Pero, parang pwede i-withdraw.
20:00.9
pwede mong minimum na i-withdraw eh.
20:04.0
Yung sumunod na pumasok,
20:06.2
pwede na ako dito ah.
20:09.7
kumikita na na maayos.
20:10.8
Pwede na pang araw-araw to ah.
20:12.2
June ba o July ako nagsimula
20:13.7
nung taon na yun.
20:16.4
mga nagsimula ako,
20:17.8
magtutuloy-tuloy ito.
20:19.1
Kahit sapat lang pambayad ng utang.
20:22.9
sabi ko talaga sa sarili ko nun,
20:25.9
mawawala ng utang,
20:26.8
kahit pasahurin ako ng minimum wage
20:28.9
for the next 20 years,
20:30.5
kaya kong umangat.
20:31.4
Kasi alam ko na yung skills ko
20:33.7
Kaya ang pagkakitaan nyo.
20:35.2
Alam kong kaya ko.
20:36.1
Pero, hindi na talaga ako makakilos
20:37.2
kasi hanggang kila yung lunod ko sa utang.
20:39.9
Pagkating ng December,
20:41.1
may pambayad na ako ng utang.
20:42.6
Hindi, kaya ko ng bayaran.
20:46.3
meron na akong dalawang empleyado nun.
20:47.6
Si Ian tsaka si Jerome.
20:48.9
Pwede ko nang bayaran yung utang ko ngayon?
20:50.8
O pwede akong magpasalamat dito
20:52.6
sa dalawang taong kasama?
20:55.1
siguro naman pagdating ng January
20:56.4
may papasok pa rin pera.
20:58.3
hindi naman dito matatapos.
20:59.8
So siguro kailangan kong i-ensure
21:01.1
na itong mga taong to
21:02.2
ay makakasama ako ng matagal.
21:04.9
pinagbibili ko sila,
21:06.6
binili ko sila ng Vespa.
21:07.8
Ay, hindi pabayad yung utang ko.
21:09.2
Kasi ang inisip ko,
21:11.2
nung panahon na yun
21:12.2
kung umalis itong dalawang to.
21:13.4
So insure ko muna na
21:14.3
dito sila sa akin.
21:16.4
na hindi naman to matatapos
21:18.7
pagpasok ng January.
21:19.8
Pero may takot ka eh.
21:22.1
Alam mong walang rason
21:22.8
para matapos siya.
21:23.9
paano kung ganito?
21:24.6
Paano kung ganyan?
21:25.4
Baka pagsisihang ko na
21:26.3
binili ko sila ng
21:27.0
pagkamahal-mahal na motor.
21:29.3
Nandito pa naman sila ngayon.
21:30.8
And the following,
21:31.9
siguro February ata yun.
21:35.3
Nabayaran ko na ng buo.
21:36.7
Ito yung kailangan natin
21:37.6
siguro pag-aralan mabuti.
21:39.8
Ano yung unang leksyon
21:43.4
irresponsabling paggamit
21:47.1
ay hindi libre pera.
21:48.2
Bukas siyang ganun.
21:49.2
Bukas siyang ganun
21:49.9
lalo kapag bata ka.
21:51.1
Bukas siyang libre pera.
21:52.4
Pero hindi talaga.
21:53.6
Ang minimum payment
21:54.9
ay minimum payment lang yan
21:58.9
Pero nag-i-interest pa rin
22:00.7
Nag-i-interest pa rin
22:00.8
pag nag-minimum payment ka.
22:01.9
Pag minimum at minimum payment
22:03.2
lang binabayaran mo,
22:04.1
hindi lumilit yung utang mo.
22:05.6
Lumolobo pa rin yan.
22:06.7
Lumolobo pa rin yan.
22:07.4
Learned that the hard way.
22:08.6
Learned that the hard way.
22:09.8
At siguro ganito.
22:11.5
Kapag nagkaroon ka ng
22:12.3
utang sa credit card
22:19.9
masihirap lang yan
22:21.6
masihirap lang ulian
22:22.8
ang doble next month.
22:23.8
So palagay ko ganito.
22:25.0
Kapag namukha mo,
22:25.9
nakautang ka ni Sabah.
22:27.0
Sabah ko nga lang.
22:28.9
na kakayahang mangutang.
22:30.1
Feeling ko ganito.
22:31.9
ng kaya mong gawin
22:33.1
para tapusin yung utang mo
22:35.5
Kung kailangan mong
22:36.5
mangutang sa nanay mo,
22:38.8
Kung kailangan mong
22:39.4
mangutang sa tropa mo,
22:41.1
pag kunyari may utang
22:43.8
utangan mo yung mga yan.
22:45.0
Basta make sure lang
22:45.6
na meron kang intent
22:49.9
Huwag tayong mangutang.
22:52.4
Alam mo naman ito,
22:54.5
tool for success din yan.
22:56.6
Tool for financial success din yan.
22:58.1
If used properly.
22:59.7
If used properly.
23:01.2
Ako, hindi ko pinopromote
23:03.3
Pero mas lalo kayong
23:06.7
Parang ano yan eh,
23:07.3
evil and lesser evil.
23:10.0
Pareha silang hindi maganda,
23:11.5
pero isang talaga,
23:12.8
anong gagawin mo?
23:15.1
Magsasaksak o magbabarel.
23:17.0
Pili ka na rin sa dalawa.
23:18.1
Alam mo, Ninong Rai,
23:19.9
sensitive tong topic na ito.
23:28.0
Yung payroll na ATM nila?
23:30.9
Tapos, makakaano,
23:33.9
matindi na ngayon.
23:36.8
ang dami na kasi,
23:37.9
ang dali-dali umutang ngayon.
23:39.3
Madaling umutang ngayon.
23:40.4
Pero para sa akin,
23:41.5
hinding-hinding-hindi ka
23:46.2
wala akong ibang maisip
23:47.7
na dahilan para umutang.
23:49.2
Alas na lang talaga
23:50.1
life and death yung situation.
23:53.1
lolo mo yung utang mo.
23:54.4
maging totoo tayo dito.
23:55.7
Kapag ikaw ay nagkaroon ng utang
23:57.3
na 20 mil sa credit card,
24:00.5
tapos nakita mo yung minimum payment,
24:08.1
hindi ako mangungutang.
24:09.0
Garoon ang gagawin
24:11.2
Garoon ang gagawin.
24:12.1
At doon ka magsisimulang makulong.
24:14.1
Doon ka magsisimulang malunod.
24:15.3
Ang credit card ay hindi masama.
24:16.9
Maraming uses ang credit card.
24:18.2
Pero kapag ikaw ay
24:21.1
kalukuhan yun eh.
24:22.7
babayar mo 800 lang.
24:24.8
Alam mo, hindi totoo yan.
24:26.0
Pero nagpa-auto ka.
24:27.1
Doon ka magsisimulang masira ngayon.
24:28.9
naniniwala ako na kahit sabihin ko sa'yo ito ngayon
24:30.8
at nagka-uta ka ng 20 mil sa credit card,
24:32.6
malamang isa malamang hindi mo pa rin sundan yung sasabihin ko.
24:34.9
Kasi magpapabulag at magpapabulag ka pa rin
24:36.8
dun sa minimum payment.
24:38.2
Pero sasabihin ko sa'yo,
24:39.4
kailangan tapusin mo yun.
24:40.5
By hook or by crook,
24:42.3
kahit anong parang kailangan tapusin mo yun.
24:43.9
Kasi pag di ka nakabayad ng unang buwan,
24:46.0
second buwan di ka pa rin makabayad
24:47.7
kasi mas malaki na yun.
24:48.8
hindi na ko sinasabi mo,
24:49.7
yung mga utang-utang.
24:51.3
Nanggaling ako dyan eh.
24:52.3
Ang dami kong problema sa utang.
24:54.9
parang ang dating,
24:55.8
ito kaya ka di na umutang
24:56.8
kasi wala kang pera.
24:58.3
Ang hirap tuloy magsalita.
24:59.7
Ka-uha na ako mang utang
25:00.6
kasi wala kang pera.
25:01.3
Ikaw marami kang pera
25:02.1
kaya di ka mang utang.
25:02.8
Ang hirap tuloy magsalita.
25:04.2
Ang hirap magsalita.
25:05.1
Sensitive nga talaga yung topic
25:06.4
pero maniwala ka sa taong
25:08.9
nang galing sa maraming utang.
25:11.2
Hindi masarap ang utang.
25:14.4
napakahalaga siguro
25:17.1
Ngayong kumikita ka na.
25:18.7
Ang tanong ko kay Ninong Rai ngayon,
25:20.5
ikaw ba ay naniniwala
25:22.0
sa emergency fund?
25:24.6
E paliwanag mo muna
25:25.5
sa mga kaiponaryo natin
25:27.5
anong pagkakaintindi mo
25:29.4
sa emergency fund?
25:30.9
Maganda yung pagkasahin mo
25:31.8
ang pagkakaintindi
25:32.7
ko sa emergency fund.
25:34.6
Kasi hindi mo sa akin
25:35.6
pina-define ng strict definition.
25:37.3
Kasi ang feeling ko,
25:38.1
lahat ng tao may kanya-kanya
25:39.0
definition ng emergency fund.
25:40.4
Para sa akin ganito,
25:41.5
ang emergency fund ko
25:43.0
ay pera kung saan
25:47.5
sa set na time frame,
25:49.2
magpalagay natin,
25:50.8
nang hindi ako magtatrabaho.
25:56.6
times gantong amount
25:59.3
Kasi ang iniisip mo
26:01.2
sa mga buwan na wala kang trabaho
26:02.7
Worst case scenario.
26:04.2
Worst case scenario.
26:05.2
So bukod dun sa sweldo mo,
26:07.3
kailangan may pang emergency,
26:08.8
emergency hospitalization ka rin.
26:11.2
medical emergencies.
26:13.0
ng napag-usapan natin
26:16.4
kung hindi mo pa nakikita yung vlog ko,
26:17.5
nandun si Sir Chinggitan.
26:18.8
Panoorin niya lang.
26:19.7
Search niya lang.
26:20.5
pa-plug tayo pag kaya.
26:23.6
ng isang tao lang
26:26.5
Naniniwala ko sa emergency fund.
26:27.8
Kung wala kang emergency fund,
26:30.8
Priority mong ipunin yan.
26:33.2
makikiusap ako sa lahat
26:36.4
na sa kwartong ito.
26:37.7
Sikapi nyo talaga
26:42.3
ang tawag ko dyan,
26:43.9
saka mga kaiponaryo,
26:45.1
spare tire principle.
26:47.7
Diba lahat ng sasakyan
26:50.5
na ma-plot may kapalit.
26:52.4
Buti pa ang sasakyan
27:00.5
hindi pa ba sapat
27:01.4
na tinuro sa ating eleksyon
27:05.1
Noong nag-lockdown.
27:06.8
Tumigil ang mundo.
27:08.1
Tumigil ang trabaho.
27:09.3
E paano kung wala kang pondo?
27:10.8
Alam niyo yung pinakamasakit?
27:13.0
hindi natin sinasabi na ano,
27:14.4
na magkakapandemic ulit.
27:15.7
Pero misan yung pandemic
27:16.9
nasa sayo lang eh.
27:18.3
Misan ikaw lang yung hindi makakapagtrabaho
27:21.1
Ano yung sinasabi nyo kanina?
27:21.9
Alam niyo yung pinakamasakit
27:22.9
noong pagka nawalan ka ng trabaho,
27:25.4
Lalo na kung may binabayaran ka
27:26.5
motor o sasakyan.
27:28.2
Hindi, magpipilitang ka mangutang.
27:30.2
Pero noong nangutang ka na,
27:32.0
May problema ka ulit.
27:34.1
paano na yung pagkain mo?
27:35.3
Mangungutang ka ulit.
27:37.4
Ito pa, hindi pa tapos.
27:38.5
Eh, wala kang trabaho eh.
27:39.9
Wala kang negosyo eh.
27:40.9
Mangungutang ka ulit
27:41.6
para makapagsimula.
27:43.1
Hindi mo naman pwede utangan
27:44.1
pare-parehong tao.
27:44.9
O, ito pa matindi.
27:46.1
Habang ikaw ay nagtatrabaho
27:48.1
saan na pupunta yung kinikita mo?
27:49.8
Wala kang nahawakan pera.
27:51.0
So, pero imagine mo,
27:52.0
pag ikaw may emergency fund ka,
27:53.6
na kahit na isang buwan muna
27:57.2
Isa lang problema mo.
27:59.3
paano ako makakarecover?
28:00.9
Paano ako makahanap ng trabaho?
28:02.0
Hindi mo na puproblemahin yung mortgage.
28:03.7
Hindi mo na puproblemahin
28:04.7
yung gastusin mo.
28:06.6
Ang puproblemahin mo lang,
28:07.6
paano ka makarecover?
28:09.6
hindi sa maray kang problema,
28:11.5
Napopokus mo lahat ng mental energy
28:13.0
tsaka physical energy mo
28:14.6
para makahanap ng bagong trabaho.
28:16.6
Tama yun, tama yun.
28:17.6
I mean, galing ako sa ano?
28:18.8
Galing ako sa below minimum wage
28:20.4
na kita and bounce sa utak.
28:23.4
kung hindi ako bounce sa utang,
28:25.8
baka sakali kahit sa sahod ko
28:28.0
below minimum wage,
28:29.3
kaya kong makapag-ipo ng konti.
28:31.4
Kasi nung mga panahon na yun,
28:32.4
nakakatara pa ako sa akin.
28:33.4
Wala akong gastus.
28:34.3
Wala akong gastus.
28:36.1
hindi naman ako pinakapalayas ng nanay.
28:37.8
Kung gusto naman yung nanay ko na nandun ako,
28:40.4
pwede natin gamitin yung mga
28:44.0
ng buhay ng libre sa atin.
28:46.1
Para buuhin yung pangarap natin.
28:47.6
Alam mo, ito lang ah.
28:48.7
Grabe sinabi ni Nung Raya.
28:50.2
Pag nagtatanong kayo yung mga single
28:51.7
na nakikinig at nanonood ngayon,
28:53.4
alam mo yung pinaka-best time na makaipon ka?
28:55.4
Pag ikaw nakatira ka sa magulang mo.
28:57.6
Iba kasi nagmamadaling kumalis.
28:58.8
Ay, hindi lang yun.
28:59.7
May mga iba, inuubos.
29:01.1
Eh, kasi single naman ako.
29:03.1
Tsaka nalang ako mag-iipon
29:04.0
pagka magsasarili na ako.
29:05.9
Sir, may kukwento lang ako.
29:07.5
Ito, hindi natin na pag-uusapan to.
29:09.0
Bago ako tumating sa puntong
29:12.0
Hindi, pauna ko sa utang.
29:13.5
Alam mo ba, at age 20,
29:18.0
20, o mga 23, 22.
29:20.2
Six digits ang kita ko.
29:21.7
Ah, tinasok akong isang negosyo.
29:25.5
Basically, tagapamalengke ako ng mga barco.
29:27.8
Buruin mo, age 22, 23.
29:30.0
Daan libo ang kita mo sa isang buwan.
29:31.9
Tapos, ang trabaho ko doon,
29:33.5
isang linggo lang sa loob ng isang buwan.
29:35.5
Dahil kong pera noon.
29:39.6
Wala kang iniintindi.
29:40.7
De partida, nakatrapa ako sa ranay ko,
29:42.6
wala akong ginagasos sa kahit ano.
29:43.9
Pero, alam mo nga yun,
29:45.7
di ko rin alam paano na naubos yung bagay na yun.
29:48.5
Like, saan ko ba dinala yun?
29:49.4
Pero, the fact is, naubos siya.
29:51.1
Kasi, wala talaga.
29:52.3
Wala akong control.
29:53.5
Hindi ako marunong.
29:54.4
So, hindi dahil mas dumaki yung sahod mo,
30:01.9
di ba, mga kaiponaryo?
30:03.6
Nung maliit ang kita,
30:04.6
napagkakasya minsan may sobra pa.
30:06.6
Nung lumaki ng kita,
30:11.7
So, talagang ako,
30:13.5
hindi akong taong pinakamagaling sa pera.
30:15.6
Pero, masasabi ko na,
30:17.1
marami na akong naranasan.
30:19.3
Naranasan kong maging tanga sa pera.
30:21.5
So, naging anong bata pa ako,
30:22.7
naranasan ko rin maging alipin ang utang.
30:26.6
nandun na ako sa point na,
30:28.5
nabang ipapanganak na yung anak ko malapit.
30:31.3
nandun na kami sa point na asawa ko,
30:32.9
kung sa kumpleto na namin yung gamit ng bata.
30:35.8
Ganun klaseng financial freedom ang masarap.
30:38.1
Hindi ko sinasabi,
30:38.8
saksakan ang dami kong pera.
30:40.2
Hindi, hindi yun yung sinasabi ko.
30:41.4
Pero, na-afford mo lang.
30:42.4
Na-afford ko yung enough.
30:44.1
Alam mo yung dumating sa point na,
30:46.1
wala namang ibang kailangan pang bilhin para sa bata.
30:49.0
Hindi yung dating,
30:50.1
wala tayong pang bilhin.
30:51.1
Ngayon, naghahanap ka pa nabibili para sa bata.
30:54.1
Nabili na natin lahat.
30:55.7
Sobra-sobra na yung bote.
30:57.2
Ila na yung stroller ng bata.
30:58.7
Isa lang namang type niyan.
31:02.8
nabihayakan ako ng gandong klaseng opportunity.
31:07.2
nasukat ko na yung buong spectrum.
31:09.6
nagmula na ako dito,
31:15.4
Kumangat lang ko dito,
31:23.2
di ba, Ninong Day,
31:25.3
the more we make it,
31:26.2
the more we spend.
31:28.0
eto rin yung isa pang kasabihan
31:30.4
the bigger you are,
31:31.4
the harder you fall.
31:33.7
medyo nakaka-LL ka na eh.
31:36.4
Ano yung natutunan mo,
31:38.1
sa dati mong karanasan na
31:39.6
para hindi na maulit
31:40.6
yung pagkakamali mo?
31:42.1
Bago ko sagutin yan,
31:43.4
gusto lang akong sabihin.
31:45.4
Hindi ko alam kung paano lalabas
31:47.0
kung paano tatanggapin ng tao
31:48.5
itong sasabihin ko.
31:49.4
Pero simple lang naman ito eh.
31:50.8
Baka lang iba'y maging dating sa iba.
31:52.2
Pero we really don't need that much.
31:55.5
Like, paano ko ba sasabihin?
31:57.6
kaya ako nag-iingat.
31:58.6
Kasi ang pangit sabihin ito,
31:59.8
kasi magmumukha ako.
32:01.0
Eh, paano may pera?
32:01.8
Oh, kaya mo na sasabi yan.
32:03.2
Kaya nag-iingat ako kung paano
32:04.5
ako sinasabi itong bagay na ito.
32:06.1
Pero siguro ang gusto ko lang talaga sabihin,
32:08.3
once makuha mo yung enough,
32:10.6
magkaroon ka ng bahay,
32:12.7
sasakira gumagana,
32:15.0
edukasyon ng mga anak mo.
32:18.1
Mahal lahat yung bagay na yan.
32:20.0
there will come a point
32:21.3
in your money-making journey,
32:24.0
para saan pa ba yung extra kung kikitay?
32:26.5
Ito kasi ay galing sa mindset ng tao.
32:29.6
Ito na trabaho lang para sa sarili.
32:31.0
Pero nag-i-gets ko naman yung iba.
32:32.8
Talagang gusto ng generational wealth.
32:34.5
Naiintindihan ko yan.
32:35.2
Naiintindihan ko yan.
32:36.8
iliitan lang natin yung pananaw na
32:39.3
you really don't need that much.
32:42.6
Yun yung isa sa mga unang natutunan ko
32:47.3
paano ko ba explain to?
32:49.8
hindi ko naman tinatago.
32:51.9
Hindi ko naman tinatago sa tao
32:53.9
na bumibila ako ng mga mamahaling relo.
32:55.8
Hindi ko tinatago yan.
32:56.9
Pero kung meron akong unang investment
33:03.5
Pwede ko ipakita sa'yo ngayon
33:05.0
yung appreciation.
33:07.5
Kahit ba siya luho,
33:09.1
practical yung mga desisyon ko dyan.
33:10.9
May mga inaalok na relo sa'kin
33:12.2
na hindi ko binibili
33:13.0
kasi alam kong wala akong kikitain doon.
33:15.0
Practical din siya.
33:15.8
So, ayaw ko kasi sabihin na
33:17.0
hindi ako maluhong tao
33:17.8
tapos nakasuot ako ng ganito.
33:19.6
Pero kasi kaya ako talaga binibili to
33:21.3
primarily for the investment proposition.
33:25.1
you really don't need that much.
33:27.0
Nai-enjoy ko itong bagay ito.
33:29.2
Tulad yung mga yan.
33:30.4
Yung mga art pieces mo.
33:32.0
Lahat yan nai-enjoy mo.
33:35.0
may investment proposition din yan.
33:39.4
gato, kung meron akong patututunan,
33:42.3
intindihin yung makontento,
33:44.1
ay pilitin yung makontento,
33:46.0
hindi yun yung gusto ko.
33:47.0
Gusto ko sabihin.
33:48.5
ang gusto ko sabihin is
33:50.3
be realistic about your goals
33:52.7
and what you really have.
33:54.8
Madaling, eto ah,
33:55.8
madaling makontento.
33:57.2
Madaling mag-realistic sa goals mo.
33:59.4
Pero mas mahirap maging realistic
34:00.8
sa kung anong meron sa ngayon.
34:03.1
Surprisingly, mahirap siya.
34:04.6
Sige, ikaw na nanonood ngayon.
34:06.1
Isipin mo mabuti.
34:07.1
Gano'ng pera mo ngayon?
34:08.1
Anong magagawa mo dyan sa pera mo ngayon?
34:10.3
At hanggang kailan ka pwedeng mabuhay dyan
34:12.1
sa pera mo ngayon
34:12.9
kapag tumigil ka magtrabaho ngayon ngayon?
34:14.8
Mag-i-realistic ka sa sarili mo.
34:16.4
Wala makakarinig.
34:17.8
Ayaw mong mabuhay ng 1 buwan?
34:19.5
Mas nagiging komplikado yan
34:20.7
kapag may pamilya ka.
34:23.0
Doon mo kailangan maging realistic.
34:24.7
Ang dali sabihin,
34:25.3
hindi, may ipon ako.
34:26.1
May ipon akong ganito sa bangko.
34:28.7
Pero lagyan mo ng araw
34:29.7
hanggang kailan mo magagamit yan,
34:31.3
yung pera na yan.
34:31.8
Mag-i-realistic ka.
34:33.6
Kasi minsan ino-overestimate din natin
34:35.4
yung dami ng ipon natin.
34:38.4
Dumating ako doon eh.
34:39.5
Parang, ay feeling ko,
34:40.5
dahil ko ng pera,
34:42.2
At saka, ano yun,
34:43.4
may perspective ng tapat tayo eh.
34:45.6
Ang mura at mahal,
34:46.8
walang mura at mahal sa mundo.
34:48.7
Kumain sa fast food,
34:52.2
100 pesos, mura-mura.
34:53.8
Oo, mura yan para sa atin,
34:55.4
pero para sa isang taong
34:56.4
nakatira sa kalsada,
34:58.4
Kumain sa Sofitel,
35:01.9
para sa mga taong maliitang kinikita.
35:03.9
Pero pag kumikita ka ng
35:05.1
isang milyon, dalawang milyon,
35:06.9
Yung pagbili mo ng relo,
35:10.2
pinag-ipunan mo yan.
35:11.0
Hindi mo inutang.
35:11.7
Hindi mo inutang to.
35:12.9
So, in other words,
35:14.5
nung binili mo yung relo na yan,
35:17.0
kung magkano kinikita mo.
35:20.9
ng authorized dealer,
35:22.5
kumita na agad ako.
35:24.1
Nang halos doble.
35:25.1
So, kunyari lang ah,
35:27.5
kailanganin ko ng pera.
35:28.6
Pag binenta ko to ng
35:29.7
mas mababa sa market value,
35:34.4
hindi ko minsan pinag-iisipa
35:37.5
investing din yan.
35:38.8
it's such a good deal to pass up.
35:41.3
Hindi, totoo yan eh.
35:42.6
to cut the long story short,
35:44.2
yung pagbili mo ng relo,
35:45.5
hindi siya expensive.
35:46.7
Kasi it's an investment.
35:48.2
Ang ibig sabihin ng investment,
35:50.0
it's something that is purchased
35:51.3
with an intent to profit
35:53.0
or retail at a higher price.
35:54.4
Pag mababenta mo siya
35:56.1
it's called an investment.
35:58.1
pag binili mo siya,
35:59.2
na hindi siya tutubo,
36:00.3
na wala siyang ganansya
36:01.9
it's not called an investment.
36:06.0
Investment ba siya?
36:09.1
Hindi na makikita yan eh.
36:10.2
Kasi yung bahay na titirahan mo
36:11.4
for the rest of your life,
36:12.6
hindi mo naman papaupahan,
36:13.8
hindi mo ibibenta,
36:14.6
hindi mo pwedeng matawag na investment yan.
36:16.7
may nagsabi na sa akin, sir.
36:17.9
Noon na po may mga mamahaling relo
36:20.3
Yung relo ko kumikita eh.
36:24.3
Ang hirap ipaliwanag.
36:32.7
kami nag-uumpisa.
36:33.6
Kung kami nag-uumpisa at nagka-pera,
36:35.3
hindi kami bibili ng bahay.
36:36.8
Magtatayo kami ng negosyo.
36:39.5
pag nagtayo kami ng negosyo,
36:40.8
kanyang may dalawang milyon ako,
36:42.0
tinayo ko ng negosyo,
36:42.9
kikita ko isang milyon sa taon.
36:45.2
Uu pa ako ng bahay
36:46.1
ng 20,000 pesos per month.
36:49.8
Eh, kikita ko isang 1 milyon.
36:51.5
Eh, babayar ko yung 240,
36:55.2
Patutubuhin ko ng tatlong taon yan.
36:56.9
So, may 2 milyon na ako.
36:58.3
May 2 milyon na ako na cash,
36:59.7
bibili ko ng bahay yan.
37:03.2
anong ginawa ulit?
37:05.9
Nakatipid nga siya ng 240,000 a year,
37:12.2
tuloy-tuloy pa rin ang kita.
37:15.1
nasa perspective yan.
37:16.1
And the reason why tinanong ko
37:18.1
kasi ang isang taong
37:21.2
sa kanyang pagkakamali,
37:23.1
magkakamali muli.
37:24.8
yung last part na lang siguro,
37:26.1
kanina sa utang yan eh.
37:28.2
tapos na mismanaged ka,
37:32.2
based on those two,
37:33.4
ano yung maipapayo mo na ngayon
37:34.7
sa mga taong nakikinig
37:35.9
at nanonood kay Ninong Ray?
37:38.3
Magiging ano ko dito?
37:39.8
Bukod natin maging practical.
37:41.7
mahirap talaga mag-ipot.
37:43.7
Aminin natin yan.
37:44.6
Lahat tayo gustong makaipot.
37:46.4
mahirap talagang mag-ipot.
37:48.5
Misa siguro magtataka kayo,
37:50.0
lalo ako kapag nagbibigay ako
37:51.4
ng kung ano-anong advice.
37:53.5
Bakit daw ang lawak ng advice ko?
37:56.2
yung mga ganyang kaso,
37:58.0
sa kung ano yung nangyayari sa buhay.
37:59.2
Yung specifics ng buhay mo.
38:00.8
Hindi ko naman alam
38:01.4
yung specifics ng buhay mo.
38:03.6
hindi kita mapayuhan
38:07.6
punin nyo yung general idea.
38:09.0
As a general idea,
38:09.8
tapos ilapat nyo yun sa buhay nyo.
38:12.4
hindi ako magpapanggap dito
38:14.9
madali magbuwas ng expense
38:16.1
at madali magdagdag ng extra
38:17.8
stream of income.
38:19.0
Hindi ko sasabihin sa inyo.
38:20.7
Mahirap yung mga bagay na yun.
38:22.5
Pero ano ba ang madali sa mundo?
38:24.6
Wala namang madali sa mundo.
38:27.3
nangangarap ka ng komportabling buhay.
38:31.3
Komportabling buhay.
38:35.2
pangarap ko hindi nga talaga yumaman.
38:36.8
Talagang yumaman-yumaman.
38:37.9
Yung komportabling,
38:38.8
ma-afford mo yung gusto mo.
38:40.5
Komportabling buhay.
38:41.7
Magkaroon ka ng mga anak
38:42.5
na hindi mo pinoprobleme matrikula.
38:44.2
Magkaroon ng medical emergency
38:45.7
na hindi mo kailangang mangutang
38:47.3
para dalhin siya sa hospital.
38:49.1
Mabigyan mo yung pamilya mo
38:51.1
ng magandang home environment
38:52.8
kasi hindi kayo nag-aaway
38:54.2
ng asawa mo sa pera.
38:56.1
Yun lang naman din yung gusto ko.
38:57.9
Wala akong ibang bagay
39:00.5
na hihilingin pa sa labas nun.
39:02.6
hindi madali yung bagay na yun.
39:04.9
worth it yung bagay na yun
39:06.3
para sa hirap na yun.
39:08.2
hindi ko sabihin.
39:09.7
Buwasan mo lang yun.
39:10.3
Dagdagan mo lang.
39:12.6
Pero maganda resulta nun.
39:14.6
Imagine mo yung sarili mo
39:15.7
na mayroong pamilya mapayapa
39:17.2
na hindi nag-aaway.
39:18.7
At meron kang malusog
39:20.9
na pangangatawan.
39:22.7
Meron kang enough na pera
39:24.3
na kapag naihingi yung anak mo
39:26.7
hindi nagtataas yung boses mo.
39:30.7
Para ang sarap-sarap pangarapin nun.
39:32.3
Hindi siya madali.
39:33.0
Pero posible siya.
39:33.8
There you have it,
39:34.6
ladies and gentlemen,
39:36.9
Parang pakampunatan.
39:39.8
Pero bago pa ubalis si Nenong Rai,
39:43.7
hindi siya alis na walang challenge.
39:46.4
itong Ipon Cards Challenge natin,
39:48.0
siya challenge natin si Ipon,
39:49.3
ah, si Ipon Rai tuloy.
39:52.9
Pwedeng, pwedeng,
39:53.9
ano yun, bagong, ano yun,
39:55.1
bagong financial ano, no?
39:59.4
alam naman natin to.
40:00.5
Diba itong Ipon Cards,
40:01.6
pipili ka ng isang card,
40:03.5
Ito magandang, ano,
40:08.6
Bagay to, kininong.
40:18.7
para mabasa rin nila.
40:20.8
Triple your waistline challenge.
40:24.2
I-multiply sa tatlo
40:25.4
kung ano ang present waistline mo
40:28.4
ang amount na ipunin mo
40:29.8
at iuhulog mo sa ipon box.
40:45.2
Sir, may kita mo na dyan.
40:47.0
Yung waistline to it.
41:01.0
Iuhulog natin ngayon ulit
41:05.5
Nanulukli ba yan, Sir?
41:06.8
Nanulukli ba yan?
41:13.4
Kasi pag kaya mo,
41:14.7
mas magandang maglagay
41:18.9
magandang ano to.
41:26.6
Hindi ganda yan, Binoy.
41:30.0
Magandang beluhan na.
41:31.9
Ito yung ipon box
41:32.7
na bibigyan rin natin
41:35.0
Ninong Ryan na rin yan.
41:37.7
ang galing niyang
41:38.6
product na yan kasi.
41:40.3
Nakakapag-ipon ka.
41:42.3
medyo dinuluk forward mo pa
41:45.2
Sa umaga ba ginagawa yan?
41:49.0
Maraming maraming salamat.
41:50.3
Maraming salamat,
41:52.2
pakipromote naman yung
41:55.8
Okay, pakifollow ako,
42:02.3
Nasaan ang team phone?
42:06.8
pakifollow na lang ako
42:07.6
sa lahat ng social media ko,
42:13.6
maraming maraming salamat.
42:15.0
Maraming salamat.
42:15.4
Thank you so much.
42:16.2
Ang dahil ko natutunan,
42:18.4
napakaganda dito sa bahay nyo.
42:20.7
hindi tulad sa bahay namin,
42:22.9
baka yung mga tao ay mabaho
42:23.9
kasi bagawin nila di na mabaho.
42:26.3
Pero ang importante,
42:27.4
kailangan natin mag-follow
42:29.5
kung gusto nyo ma-entertain.
42:31.7
nagbabawas na siya
42:32.4
sa pagsasabi ng mga
42:36.5
di ko alam kung kaya nalabas na,
42:38.0
pero may vlog din si
42:39.2
Sir Chinggitan sa channel natin.
42:41.3
Panoorin nyo lang.
42:46.6
Sinampalukang bangus.
42:53.9
yes mga friendship,
42:56.4
thank you very much for tuning in.
42:58.4
parati kong sinasabi,
42:59.9
tamang karunungan,
43:01.5
ang susi sa pagyaman.
